Zastanawiasz się czasem jak wygląda Twój początek dnia?

Wstajesz z łóżka szybko czy sobie jeszcze trochę leniuchujesz, idziesz najpierw do łazienki czy do kuchni, pijesz kawę/herbatę na czczo czy po śniadaniu, a może zaczynasz od szklanki wody? Otwierasz okno automatycznie czy tylko wtedy gdy jest Ci ciepło? Jak wchodzisz do łazienki to zastanawiasz się od jakiej czynności zacząć?

Jest duża szansa, że większość z tych rzeczy – jeśli już robisz - robisz automatycznie. Czy zawsze tak było – zapewne nie.

Dlaczego jest tak, że pewne czynności przychodzą nam bezrefleksyjnie, a inne niekoniecznie? Te same czynności przez jedną osobę wykonywane są automatycznie, a przez inną po chwili analizy?

Odpowiedzią może być działalność w naszym mózgu struktur, które nazywamy „jądrami podstawowymi”. Jest to element starszej części naszego mózgu i znajdziemy go również w mózgach ryb gadów i innych ssaków.  Odpowiadają one za kształtowanie nawyków.

Generalnie nawyki pojawiają się w określonym celu – nasz mózg szuka sposobów na ograniczenie wysiłku. Jeśli tylko pozwolimy mu na to, to przekształci wszystkie rutynowe czynności w nawyk.

Dzięki temu może częściej wyluzować i nie pracować na wysokich obrotach co oznacza m.in. że jest wydajny bez potrzeby rozrastania się.  Mniejsza głowa w momencie porodu daje kilka potencjalnych korzyści zarówno rodzącym jak i dzieciom, które mają przyjść na świat. Mózg który nie jest pochłonięty zadaniami podstawowymi może zająć się rzeczami twórczymi, skupić się na rozmowie z najbliższymi lub rozwoju nowych umiejętności.

Co się stanie jednak gdy mózg „włączy lenia” w złym momencie?

Na całe szczęście nasz układ nerwowy ma sposób jak ograniczyć takie prawdopodobieństwo. Jest nim pętla nawyku, która pozwala naszym „jądrom podstawowym” powiedzieć „tak teraz możesz wyluzować”. 

Pierwszy etap tej pętli to wskazówka (sytuacja, która mówi naszemu mózgowi żeby przeszedł w tryb automatyczny i podpowiada włącz teraz taką a taką czynność). Ta czynność to drugi element pętli nazywany zwyczajem (może być to działanie fizyczne, czynność umysłowa, emocjonalna) Ostatnim elementem pętli nawyku jest nagroda. To ona pozwala mózgowi zdecydować czy warto taka pętlę zapamiętać na przyszłość.

Jak by to mogło wyglądać w kontekście mojego poranka. Wstaję z łóżka (wyzwalacz) podchodzę zatem do ekspresu i naciskam guziczek (zwyczaj) otrzymuje nagrodę w postaci pysznej kawy

O nawyku będziemy jednak mówić dopiero wtedy gdy powstanie pragnienie - Twój mózg będzie się domagał nagrody jak zauważysz wyzwalacz – w moim przypadku „ekspres do kawy”. Wymaga to oczywiście odpowiedniej liczby powtórzeń ale działa zawsze.

Ile to potrwa ?– różnie np. według badań z 2009 roku średnio 66 dni.

Gdzie możemy wykorzystać wiedzę o kształtowaniu się nawyków ? – praktycznie wszędzie: podczas realizacji codziennych obowiązków, pracy zawodowej lub po prostu po to aby byś szczęśliwszym…